Lễ ăn hỏi là nghi thức quan trọng thể hiện sự gắn kết và tôn trọng giữa hai gia đình. Sau khi lễ ăn hỏi kết thúc, nhà gái sẽ lại quả – chia một phần tráp lễ để gửi lại nhà trai, vừa mang ý nghĩa cảm ơn, vừa cầu chúc cho đôi trẻ hạnh phúc bền lâu.
Nếu bạn đang tìm hiểu ý nghĩa tráp lại quả, nên chuẩn bị như thế nào, bài viết này từ chuyên gia Ngọc Bùi – Wedding Planner với gần 10 năm kinh nghiệm, đồng thời là Co-founder của TIFF Wedding Planner sẽ là hướng dẫn chi tiết giúp bạn chuẩn bị hoàn hảo chuẩn phong tục.
Tráp lại quả là gì?
Khái niệm “tráp lại quả” trong phong tục cưới hỏi Việt Nam: Trong phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt, “tráp lại quả” là nghi thức thể hiện lời cảm ơn và sự đáp lễ của nhà gái dành cho nhà trai sau khi lễ ăn hỏi kết thúc. Nói một cách dễ hiểu, nếu trong lễ ăn hỏi, nhà trai mang tráp lễ vật sang nhà gái để xin cưới, thì sau khi buổi lễ hoàn tất, nhà gái sẽ “lại quả” – tức là trả lại một phần lễ vật trong các tráp mà nhà trai đã dâng lên.
Thời điểm thực hiện: Tráp lại quả thường được thực hiện ngay sau khi lễ ăn hỏi kết thúc, trước khi đoàn nhà trai ra về. Khi các nghi thức trao tráp, đọc thư xin cưới, và dâng lễ hoàn tất, nhà gái sẽ chuẩn bị sẵn các tráp lại quả để gửi trả lại.
Theo phong tục, tỷ lệ “lại quả” thường là 1/3 đến 1/2 số lượng lễ vật ban đầu, tùy từng vùng miền và thỏa thuận giữa hai gia đình. Một số nơi còn kèm thêm phong bì hoặc quà nhỏ như lời cảm ơn tinh tế của nhà gái.
Sự khác nhau giữa tráp ăn hỏi và tráp lại quả:
Rất nhiều người dễ nhầm lẫn giữa “tráp ăn hỏi” và “tráp lại quả”, bởi cả hai đều xuất hiện trong cùng một buổi lễ và cùng mang hình thức “tráp lễ”. Tuy nhiên, ý nghĩa và người thực hiện của hai loại tráp này hoàn toàn khác nhau:
| Tiêu chí | Tráp ăn hỏi | Tráp lại quả |
| Người chuẩn bị | Nhà trai | Nhà gái |
| Thời điểm | Trước khi lễ ăn hỏi bắt đầu | Sau khi lễ ăn hỏi kết thúc |
| Mục đích | Lễ vật nhà trai mang sang để xin cưới | Đáp lễ, cảm ơn và chia lộc cho nhà trai |
| Thành phần tráp | Trầu cau, rượu, chè, bánh, mứt, quả, trang sức, phong bì… | Một phần lễ vật được chia lại, có thể kèm bánh trái hoặc phong bì cảm ơn |
| Ý nghĩa tượng trưng | Thể hiện thành ý và sự tôn trọng của nhà trai | Biểu hiện sự tinh tế, biết ơn và giữ gìn hòa khí giữa hai bên |
Như vậy, tráp ăn hỏi là tráp “đi”, còn tráp lại quả là tráp “về” – tạo nên một vòng trọn vẹn trong phong tục cưới hỏi Việt Nam, tượng trưng cho sự giao hòa và gắn kết giữa hai gia đình.
Ý nghĩa của tráp lại quả trong nghi lễ cưới hỏi
Trong mỗi nghi lễ cưới hỏi truyền thống, tráp lại quả không chỉ là một thủ tục mang tính hình thức mà còn chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc – thể hiện sự tinh tế, hiếu lễ và tấm lòng trân trọng giữa hai bên gia đình.
- Thể hiện lòng cảm ơn của nhà gái với nhà trai: Trước hết, tráp lại quả là lời cảm ơn của nhà gái dành cho nhà trai sau khi đã cất công chuẩn bị lễ vật, chọn ngày lành và sang nhà gái để thực hiện lễ ăn hỏi.
Hành động “lại quả” không phải để trả lễ, mà là đáp lại tấm lòng, thể hiện sự tôn trọng, biết ơn và chia sẻ niềm vui.
- Cầu mong mối lương duyên bền chặt, trăm năm hạnh phúc: Bên cạnh ý nghĩa đáp lễ, tráp lại quả còn là lời chúc phúc. Việc trao lại một phần lễ vật được xem như chia sẻ lộc may mắn, gửi gắm ước nguyện đôi uyên ương hòa hợp, trăm năm gắn bó, và hai bên gia đình ngày càng gắn kết. Mỗi món trong tráp lại quả — từ bánh, trái cây cho đến phong bì — đều mang hàm ý “có qua có lại, có nhận có trao”, tượng trưng cho sự cân bằng, hòa thuận và viên mãn trong hôn nhân
- Giữ nét đẹp truyền thống và phép ứng xử tinh tế trong văn hóa cưới hỏi: Trong xã hội hiện đại, nhiều nghi lễ được giản lược, nhưng tráp lại quả vẫn được gìn giữ như một biểu tượng của nét đẹp truyền thống. Đây là minh chứng cho sự chỉn chu, lễ nghĩa và tinh tế trong cách ứng xử của người Việt, đặc biệt trong các dịp trọng đại như cưới hỏi. Không chỉ là nghi thức, tráp lại quả còn phản ánh quan điểm sống “có trước có sau, có tình có nghĩa” – một giá trị văn hóa đáng trân trọng mà thế hệ trẻ ngày nay vẫn đang tiếp nối.
Tráp lại quả gồm những gì?
Trong nghi lễ cưới hỏi, lễ vật trong tráp lại quả không cần cầu kỳ hay chuẩn bị mới, mà được lấy trực tiếp từ sính lễ nhà trai mang tới trong lễ ăn hỏi. Mỗi món lễ được chia lại một phần tượng trưng, vừa thể hiện phép tắc “có đi có lại”, vừa mang ý nghĩa chia lộc, chia vui giữa hai bên gia đình. Thông thường, một bộ tráp lại quả sẽ bao gồm các lễ vật cơ bản sau:
Lễ vật trong tráp lại quả được lấy trực tiếp từ sính lễ nhà trai mang tới, thường bao gồm:
- Trầu cau: Trầu cau là lễ vật không thể thiếu trong mọi nghi lễ cưới hỏi của người Việt. Khi được “lại quả”, trầu cau tượng trưng cho tình nghĩa sắt son và sự gắn kết bền lâu giữa đôi uyên ương. Nhà gái thường chia lại một phần trầu cau đẹp nhất, được giữ nguyên cặp lá và quả để thể hiện sự tôn trọng
- Bánh phu thê, bánh cốm: Bánh phu thê (bánh xu xê) hay bánh cốm là biểu tượng của hạnh phúc lứa đôi, của tình vợ chồng hòa thuận. Trong tráp lại quả, nhà gái thường chia lại vài cặp bánh đẹp, nguyên vẹn, tượng trưng cho việc chia sẻ niềm vui và chúc phúc cho nhà trai. Ở một số vùng, nhà gái còn gói lại khéo léo trong giấy đỏ hoặc hộp nhỏ để trông trang trọng và lịch sự hơn
- Chè, rượu: Chè và rượu thể hiện sự ấm cúng, sung túc và gắn kết. Khi được “lại quả”, nhà gái thường giữ nguyên bao bì, chia lại một phần nhỏ gọn, thể hiện thành ý và tinh tế trong cách đáp lễ. Hai lễ vật này cũng mang ý nghĩa giao hòa âm dương, tượng trưng cho sự thuận hòa, viên mãn trong cuộc sống hôn nhân.
- Hoa quả: Tráp hoa quả là biểu tượng của phúc lộc, sinh sôi nảy nở và sung túc. Trong phần lại quả, nhà gái chọn những quả đẹp, tươi ngon để chia lại cho nhà trai. Nhiều gia đình còn bày biện lại khéo léo, gắn thêm ruy băng hoặc giấy đỏ cho tráp lại quả thêm phần trang nhã.
Cách chia và bày trí tráp lại quả chuẩn nghi lễ
Để buổi lễ ăn hỏi diễn ra trọn vẹn và đúng phong tục, việc chia và bày trí tráp lại quả cần được thực hiện một cách chuẩn mực, khéo léo và tinh tế. Không chỉ là thao tác chia lễ, đây còn là nghi thức thể hiện sự chỉn chu, tôn trọng và hiểu lễ nghĩa của nhà gái đối với nhà trai.
Thời điểm chia tráp lại quả
Tráp lại quả thường được chia ngay sau khi lễ ăn hỏi kết thúc, khi hai bên gia đình đã hoàn tất các nghi thức dâng lễ, rót trà, trao quà và chụp ảnh kỷ niệm.
Trước khi đoàn nhà trai ra về, nhà gái sẽ tiến hành chia lại lễ vật và sắp xếp tráp để gửi trả. Việc thực hiện đúng thời điểm không chỉ thể hiện sự chu đáo mà còn giúp buổi lễ diễn ra suôn sẻ, thuận lợi và đúng trình tự nghi lễ.
Ai là người chia
Theo phong tục truyền thống, người chia tráp lại quả thường là mẹ cô dâu hoặc một người phụ nữ lớn tuổi, có vai vế trong họ nhà gái.
Người này cần am hiểu nghi lễ cưới hỏi và có đôi tay khéo léo, để việc chia lễ vừa đúng chuẩn vừa đảm bảo tính thẩm mỹ.
Trong một số gia đình, cô dâu có thể phụ giúp hoặc đứng cạnh như một hành động tượng trưng cho sự hiếu thảo và lễ phép.
Nguyên tắc chia tráp:
Khi chia tráp, nhà gái cần tuân theo một số nguyên tắc cơ bản để đảm bảo đúng lễ – đẹp hình – trọn ý nghĩa:
- Mỗi tráp chỉ lấy lại một phần tượng trưng, thường khoảng 1/3 số lượng lễ vật mà nhà trai mang sang.
- Không đảo lộn thứ tự các tráp, giữ nguyên khăn phủ đỏ để đảm bảo tính trang nghiêm và tôn trọng nghi lễ.
- Lễ vật được chia lại nên chọn phần nguyên vẹn, đẹp mắt, tránh bánh vỡ, quả dập.
- Sau khi chia xong, đặt lễ vật ngay ngắn trở lại trong tráp gốc để nhà trai dễ dàng mang về.
Những chi tiết nhỏ này thể hiện sự tinh tế, khéo léo và nề nếp gia giáo của nhà gái – điều mà gia đình nhà trai luôn đánh giá cao trong các nghi lễ truyền thống.
Hướng dẫn cách bày trí tráp đẹp
Sau khi chia, lễ vật nên được sắp xếp lại một cách gọn gàng, cân đối và thẩm mỹ, đặt vào chính những chiếc tráp mà nhà trai đã mang tới.
Nhà gái có thể điểm xuyết thêm hoa tươi, nơ đỏ hoặc dây ruy băng để tráp lại quả trông sang trọng và tươi tắn hơn, nhưng vẫn giữ nguyên vẻ truyền thống.
Ngoài ra, khi trao lại tráp, nắp của các tráp cần được đặt ngửa và để hờ, thay vì đậy kín như khi nhà trai mang sang.
Theo quan niệm dân gian, “tráp đi đậy kín, tráp về mở nắp” thể hiện sự rộng mở, chia sẻ niềm vui và cầu chúc phúc lành cho cả hai bên gia đình.
Những lưu ý khi chia lễ tráp lại quả
Khi thực hiện nghi thức chia lễ và bày tráp lại quả, nhà gái cần chú ý một số điểm quan trọng để đảm bảo đúng phong tục, tránh sai sót và giữ được tính thẩm mỹ, trang nghiêm của buổi lễ.
- Tuyệt đối không dùng dao, kéo để cắt lễ vật
Trong văn hóa cưới hỏi Việt Nam, việc dùng dao hoặc kéo để chia lễ vật bị xem là điều kiêng kỵ. Theo quan niệm dân gian, dao kéo mang tính “phân chia” và “cắt đứt”, có thể ảnh hưởng đến sự hòa thuận, bền chặt của đôi lứa.
Vì vậy, khi chia lễ, nhà gái nên chia bằng tay hoặc tách tự nhiên, chọn những phần lễ sẵn có thể lấy ra mà không làm hư hỏng hoặc mất dáng tráp.
- Tráp trái cây thường không nên chia nhỏ
Trong các tráp lễ, tráp trái cây là loại thường được tạo hình nghệ thuật cầu kỳ – như hình long phụng, chữ song hỷ hoặc mâm ngũ quả tượng trưng cho phúc – lộc – thọ – khang – ninh.
Những mâm quả này được gắn chắc bằng ghim, keo hoặc khung đỡ, khiến việc gỡ từng loại quả ra để chia lại rất khó, thậm chí có thể làm hỏng cả tráp.
Vì lý do đó, theo phong tục hiện nay, nhà gái thường giữ nguyên tráp trái cây để dâng lên bàn thờ gia tiên, vừa giữ được tính thẩm mỹ, vừa thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
Đây cũng là cách giúp không khí buổi lễ trở nên trang trọng, trọn vẹn và ý nghĩa hơn
- Cách bù lại phần lễ khi không chia tráp trái cây
Trong trường hợp giữ nguyên tráp hoa quả, để đảm bảo phần “lại quả” vẫn đủ đầy, nhà gái có thể chia thêm lễ vật từ các tráp khác như:
Bánh phu thê, bánh cốm, chè, rượu, trầu cau…
Việc “bù lễ” này vừa thể hiện sự chu đáo, tinh tế, vừa giữ được ý nghĩa đáp lễ và chia lộc giữa hai bên. Nhà gái nên chọn những lễ vật còn nguyên vẹn, gọn gàng và đẹp mắt, sắp xếp lại ngay ngắn trong tráp cũ trước khi trao lại cho nhà trai.
FAQs – Những câu hỏi thường gặp về tráp lại quả
Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về tráp lại quả:
Lại quả bao nhiêu là đủ?
Không có một quy định cứng nhắc nào về số lượng. Tuy nhiên, theo truyền thống, nhà gái thường hồi lễ khoảng 1/3 số sính lễ đã nhận.
Có cần chuẩn bị tráp lại quả riêng hay dùng chính tráp ăn hỏi chia lại?
Thông thường dùng chính tráp ăn hỏi của nhà trai để chia lại. Chỉ khi tráp quá cầu kỳ (như tráp hoa quả), nhà gái mới chuẩn bị thêm tráp riêng.
Có cần giữ nguyên thứ tự tráp khi lại quả không?
Có. Nên giữ đúng thứ tự các tráp như ban đầu để đảm bảo nghi lễ trang trọng và thuận tiện.
Ai là người chia lễ lại quả?
Thường là mẹ cô dâu hoặc người phụ nữ lớn tuổi trong họ nhà gái, am hiểu nghi lễ và khéo léo trong cách chia lễ.
Nắp của các tráp quả phải có cần đậy kín như lúc đầu không?
Không. Nắp tráp nên được đặt ngửa và để hờ, thể hiện sự cởi mở, chia lộc và cầu chúc may mắn cho đôi bên.
TIFF Wedding Planner – Đơn vị Wedding Planner uy tín, chất lượng hàng đầu Việt Nam
Là một trong những đơn vị Wedding Planner uy tín hàng đầu tại Việt Nam, TIFF Wedding Planner tự hào đồng hành cùng hàng nghìn cặp đôi trong hành trình chuẩn bị ngày trọng đại. Với đội ngũ chuyên gia và chuyên viên wedding planner giàu kinh nghiệm, TIFF không chỉ am hiểu nghi lễ cưới hỏi và phong tục truyền thống Việt Nam, mà còn biết cách kết hợp hài hòa yếu tố hiện đại, tinh tế và tiết kiệm ngân sách cho từng khách hàng.
Tại TIFF, mỗi bộ tráp đều được chuẩn bị chu đáo, thẩm mỹ và đúng nghi lễ, giúp hai bên gia đình yên tâm, tự tin và giữ trọn nét đẹp truyền thống trong ngày vui.
Nếu bạn đang tìm kiếm dịch vụ tráp cưới chuyên nghiệp, chuẩn phong tục, hãy để TIFF Wedding Planner hỗ trợ bạn từ khâu chuẩn bị đến bày trí hoàn hảo, để mỗi khoảnh khắc trong lễ cưới đều trở nên ý nghĩa và đáng nhớ nhất.
Kết luận
Tráp lại quả là một nghi thức nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn trong phong tục cưới hỏi Việt Nam thể hiện sự biết ơn, tinh tế và tấm lòng trân trọng giữa hai gia đình. Thực hiện đúng cách không chỉ giúp buổi lễ thêm trọn vẹn mà còn giữ gìn được vẻ đẹp văn hoá truyền thống qua từng chi tiết.
Nếu bạn đang chuẩn bị cho lễ ăn hỏi – lễ cưới và muốn mọi nghi lễ được thực hiện chuẩn phong tục, đẹp và sang trọng, hãy để TIFF Wedding Planner đồng hành cùng bạn.
Liên hệ ngay TIFF Wedding Planner để được tư vấn chi tiết và miễn phí
- Hotline: 0836 888 099
- Fanpage: https://www.facebook.com/tiffwedding
- Website: https://tiff.vn/
