Hôn nhân đồng giới không còn là vấn đề xa lạ trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, ở Việt Nam, nhiều người vẫn chưa rõ liệu mối quan hệ này đã được công nhận về mặt pháp lý hay chưa. Nếu bạn đang tìm kiếm câu trả lời rõ ràng, trong bài viết này Ngọc Bùi – Chuyên gia Wedding Planne với 10 năm kinh nghiệm sẽ cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ nhất về thực trạng hôn nhân đồng giới tại Việt Nam hiện nay.
Việt Nam có chấp nhận hôn nhân đồng giới không?
Hiện tại, pháp luật Việt Nam chưa công nhận hôn nhân đồng giới.
Mặc dù Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã bãi bỏ điều cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính, nhưng cũng đồng thời quy định rằng Nhà nước không thừa nhận việc kết hôn này là hợp pháp. Điều đó có nghĩa là:
- Các cặp đôi đồng giới có thể tổ chức lễ cưới theo hình thức tự nguyện, không bị xử phạt hành chính như trước đây
- Tuy nhiên, mối quan hệ này không được pháp luật bảo vệ, không có giá trị pháp lý về tài sản, con nuôi, quyền thừa kế, v.v.
Dù chưa chính thức công nhận, đây vẫn được xem là một bước tiến nhỏ nhưng đáng ghi nhận trong việc xây dựng môi trường sống cởi mở và tôn trọng sự đa dạng giới tính tại Việt Nam.
Tình trạng pháp lý của hôn nhân đồng giới tại Việt Nam
Trong nhiều năm, câu hỏi “Việt Nam có chấp nhận hôn nhân đồng giới không?” luôn là chủ đề được quan tâm trong các cuộc thảo luận về bình đẳng giới và quyền con người. Dù đã có một số thay đổi tích cực trong luật pháp, nhưng cho đến hiện nay, hôn nhân đồng giới tại Việt Nam vẫn chưa được pháp luật công nhận chính thức.
Giai đoạn trước năm 2014: Cấm kết hôn đồng giới
Trong các phiên bản cũ của Luật Hôn nhân và Gia đình (1986, 2000), việc kết hôn giữa người cùng giới tính bị nghiêm cấm. Điều này đồng nghĩa với việc các cặp đôi đồng tính không chỉ không được pháp luật công nhận, mà còn có thể bị xử phạt hành chính nếu tổ chức cưới hoặc chung sống như vợ chồng.
Bước chuyển mình từ Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
Một thay đổi quan trọng được ghi nhận trong Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi năm 2014, cụ thể tại Điều 8, Khoản 2, quy định rằng:
“Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.”
So với trước đây, việc loại bỏ điều khoản cấm đã tạo ra một bước tiến nhỏ về mặt pháp lý. Các cặp đôi đồng giới hiện không còn bị xử phạt nếu chung sống với nhau, và có thể tổ chức lễ cưới mang tính tượng trưng, cá nhân hoặc cộng đồng.
Không cấm nhưng cũng không công nhận
Dù không còn bị cấm đoán, nhưng mối quan hệ giữa người cùng giới tính vẫn không được xem là một cuộc hôn nhân hợp pháp. Do đó, các cặp đôi đồng giới sẽ không được hưởng các quyền và nghĩa vụ pháp lý như:
- Không được đăng ký kết hôn
- Không có quyền về tài sản chung
- Không có quyền thừa kế hay nhận con nuôi
- Không có tư cách pháp lý làm cha mẹ
- Không có quyền thăm nom người thân trong các tình huống y tế khẩn cấp
Hướng đi tương lai
Mặc dù pháp luật Việt Nam chưa chính thức công nhận hôn nhân đồng giới, nhưng những thay đổi gần đây cho thấy xã hội đang dần cởi mở hơn với cộng đồng LGBT. Nhiều tổ chức xã hội, nhà làm luật và giới trẻ đã và đang thúc đẩy đối thoại để từng bước tiến tới một hệ thống pháp lý công bằng và toàn diện hơn trong tương lai.
Quyền và nghĩa vụ hiện hành của các cặp đôi đồng giới tại Việt Nam (Cập nhật 2025)
Dù Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã bỏ điều cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính, nhưng cho đến nay, Việt Nam vẫn chưa công nhận hôn nhân đồng giới về mặt pháp lý. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của các cặp đôi đồng giới đang chung sống với nhau.
Quyền được chung sống và yêu thương
Hiện nay, các cặp đôi đồng giới hoàn toàn có quyền tự do yêu nhau và sống chung như những cặp đôi khác giới mà không bị xử phạt hành chính hay hình sự. Ngoài ra:
- Công dân Việt Nam, không phân biệt xu hướng tính dục, đều được pháp luật bảo vệ về quyền con người
- Mọi hình thức kỳ thị, phân biệt đối xử dựa trên giới tính và khuynh hướng tình dục đều không được khuyến khích trong các chính sách xã hội hiện đại
Việc tổ chức lễ cưới, sống chung hay công khai mối quan hệ là quyền cá nhân, và không bị pháp luật ngăn cấm.
Các hạn chế về quyền lợi do không được công nhận hôn nhân
Dù từ năm 2015, pháp luật Việt Nam không còn cấm hôn nhân đồng giới, nhưng cũng không công nhận và không bảo vệ bằng pháp lý như với hôn nhân dị tính.
Chính vì vậy, các cặp đôi đồng giới vẫn gặp nhiều hạn chế nghiêm trọng về quyền lợi. Cụ thể:
- Tài sản: Nếu không có hợp đồng tài sản riêng, tài sản của hai người sẽ không được xem là tài sản chung vợ chồng, dễ dẫn đến tranh chấp khi có mâu thuẫn hoặc chia tay.
- Thừa kế: Không được thừa kế theo diện hàng thừa kế thứ nhất như vợ/chồng hợp pháp. Muốn để lại tài sản cho nhau, cần phải lập di chúc có công chứng.
Con cái: Việc nhận con nuôi chung hoặc cùng đứng tên cha/mẹ trên giấy khai sinh còn nhiều rào cản pháp lý, khiến việc nuôi dạy con chung trở nên khó khăn.
- Y tế: Khi bạn đời gặp sự cố, người còn lại không có quyền hợp pháp để quyết định y tế khẩn cấp hoặc thăm nom như vợ/chồng hợp pháp (trừ khi có giấy ủy quyền riêng).
- Thuế, bảo hiểm, an sinh xã hội: Không được hưởng các chính sách hỗ trợ, giảm trừ, hay bảo hiểm như các cặp đôi hợp pháp khác.
Chính vì những hạn chế này, việc công nhận hôn nhân đồng giới không chỉ là câu chuyện về quyền yêu thương, mà còn là bài toán công bằng về pháp lý và nhân quyền trong xã hội hiện đại.
FAQs – Những câu hỏi thường gặp về hôn nhân đồng giới tại Việt Nam
Dưới đây là nội dung FAQs – Những câu hỏi thường gặp về hôn nhân đồng giới tại Việt Nam, dành cho những ai đang tìm hiểu về tình trạng pháp lý, quyền lợi và hỗ trợ dành cho cộng đồng LGBTQ+:
Nếu tôi kết hôn đồng giới ở nước ngoài thì có được công nhận ở Việt Nam không?
Hiện nay, Việt Nam chưa công nhận hôn nhân đồng giới, kể cả khi bạn đã kết hôn hợp pháp tại quốc gia khác. Điều này đồng nghĩa với việc mối quan hệ sẽ không có giá trị pháp lý tại Việt Nam, và bạn sẽ không được hưởng các quyền lợi như tài sản chung, thừa kế hay con chung theo pháp luật hôn nhân gia đình.
Người chuyển giới ở Việt Nam có được kết hôn không?
Theo quy định hiện hành, người chuyển giới chưa được thay đổi giới tính hợp pháp trong giấy tờ tùy thân tại Việt Nam thì vẫn không được kết hôn theo giới tính mong muốn. Tuy nhiên, Luật Chuyển đổi giới tính đang được dự thảo, và nếu được thông qua, sẽ tạo điều kiện cho người chuyển giới được công nhận và kết hôn theo giới tính phù hợp với bản dạng giới của họ.
Có tổ chức nào hỗ trợ pháp lý cho cộng đồng LGBT tại Việt Nam không?
Có. Một số tổ chức như iSEE, ICS Center, và Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP) đang hoạt động tích cực trong việc bảo vệ quyền lợi, tư vấn pháp lý và hỗ trợ cộng đồng LGBTQ+ tại Việt Nam. Ngoài ra, các nhóm nhỏ ở từng địa phương cũng đang góp phần nâng cao nhận thức và kết nối cộng đồng.
Khi nào Việt Nam sẽ công nhận hôn nhân đồng giới?
Hiện tại chưa có mốc thời gian chính thức. Tuy nhiên, sự thay đổi về mặt pháp lý đang diễn ra từng bước. Từ việc bãi bỏ lệnh cấm kết hôn đồng giới năm 2015, Việt Nam đã cho thấy sự chuyển biến tích cực. Việc công nhận đầy đủ hôn nhân đồng giới còn phụ thuộc vào sự thay đổi nhận thức xã hội, đấu tranh chính sách và sự ủng hộ từ cộng đồng.
Kết hôn đồng giới có được nhận con nuôi không?
Ở Việt Nam, việc nhận con nuôi bởi các cặp đôi đồng giới không được pháp luật công nhận, vì hôn nhân đồng giới chưa hợp pháp. Tuy nhiên, một cá nhân đồng tính vẫn có thể nhận con nuôi hợp pháp nếu đáp ứng các điều kiện theo Luật Nuôi con nuôi. Điều này đồng nghĩa rằng chỉ một người đứng tên trong hồ sơ pháp lý và không chia sẻ quyền nuôi con như các cặp vợ chồng hợp pháp.
TIFF Planner – Đơn vị Wedding Planner uy tín, chất lượng hàng đầu
TIFF Planner là đơn vị tổ chức sự kiện uy tín hàng đầu, chuyên cung cấp các dịch vụ tổ chức lễ cưới trọn gói, phù hợp với mọi phong cách và cá tính riêng. Với hơn 10 năm kinh nghiệm, đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, tận tâm và am hiểu các thủ tục pháp lý, kể cả với những vấn đề đặc thù như kết hôn đồng giới ở Việt Nam, chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng bạn để kiến tạo một buổi lễ ý nghĩa, ấm cúng và chỉn chu đến từng chi tiết.
Kết luận
Hiện nay, kết hôn đồng giới ở Việt Nam chưa được pháp luật công nhận về mặt pháp lý, tuy nhiên các lễ cưới đồng giới vẫn hoàn toàn có thể tổ chức với sự chúc phúc từ gia đình và bạn bè thân thiết. Tại TIFF Planner, chúng tôi thấu hiểu và trân trọng mọi hình thức yêu thương và luôn sẵn sàng hỗ trợ các cặp đôi LGBTQ+ lên kế hoạch cho một lễ cưới đáng nhớ, tự do thể hiện cá tính và tình cảm của mình.
Nếu bạn còn thắc mắc hoặc cần tư vấn về việc tổ chức lễ cưới cho cặp đôi đồng giới, đừng ngần ngại liên hệ với TIFF Planner, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đồng hành cùng bạn!
Liên hệ ngay với TIFF Planner để được tư vấn miễn phí.
